Günümüzde bel ağrısı, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen yaygın bir sağlık problemidir. Ancak çoğu zaman bu ağrıların kaynağı yanlış yorumlanmakta ve tedavi süreci uzamaktadır. Lomber faset eklem sendromu, bel omurlarının arkasındaki faset eklemlerinde dejenerasyon veya iltihaplanma sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu sıklıkla gözden kaçan bir durumdur. Özellikle ileri yaşlarda, tekrarlayan zorlanmalardan sebep kendini göstermektedir. Ayrıca uzun süreli yanlış duruş alışkanlıklarında da bu sendromun görülme sıklığı artmaktadır.
Lomber faset eklem sendromu, yalnızca lokal bel ağrısı ile sınırlı kalmamaktadır. Zamanla kalçaya, bacaklara hatta kasıklara yayılan yansıyan ağrılara neden olabilmektedir. Bu nedenle bel ağrısının kaynağını doğru teşhis etmek, yalnızca tedavi başarısını değil, hastanın günlük yaşam konforunu da doğrudan etkiler.
Lomber Faset Eklem Sendromu: Nedenleri Nelerdir?
Sinsi ve yanıltıcı ağrılar lomber faset eklem sendromu mu?
Lomber faset eklem sendromunun temelinde, omurlar arasındaki hareketi sağlayan faset eklemlerin zamanla aşınması veya iltihaplanması yatar. Aşağıdaki faktörler bu süreci hızlandırır:
- Yaşlanma ve dejeneratif değişiklikler: Yaş ilerledikçe eklem kıkırdaklarında incelme ve eklem aralığında daralma meydana gelir.
- Travmalar ve zorlanmalar: Ani hareketler, ağır kaldırma veya tekrarlayan fiziksel zorlanmalar eklemlere zarar verir.
- Duruş bozuklukları: Uzun süre yanlış pozisyonda oturmak veya ayakta durmak faset eklemleri üzerine aşırı yük bindirir.
- Bel fıtığı sonrası yüklenme: Fıtık nedeniyle omurga biyomekaniği bozulduğunda, faset eklemler üzerine binen yük artar.
Lomber faset eklem sendromunun en belirgin belirtisi, belin alt kısmında hissedilen künt ve derin ağrıdır. Bu ağrı genellikle:
- Sabahları daha şiddetli olabilmektedir.
- Uzun süre oturmak veya ayakta kalmakla artar.
- Arkaya doğru eğilme veya yana dönme hareketleriyle tetiklenmektedir.
- Kalça ve bacaklara yayılabilmektedir, ancak bel fıtığındaki gibi keskin sinir ağrısı şeklinde olmaz.
Bazı hastalarda, ağrının gelip geçici olması yanlış bir rahatlama hissi yaratabilmektedir ve bu da teşhisin gecikmesine neden olur.
Teşhis Yöntemleri
Doğru tanı, etkili tedavinin en önemli basamağıdır. Lomber faset eklem sendromu tanısında şu yöntemler kullanılmaktadır:
- Fizik muayene: Bel hareketlerinin ağrı ile ilişkisi gözlemlenir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Faset eklemlerindeki dejenerasyon, kıkırdak hasarı veya iltihap tespit edilir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Eklem yapısındaki kemik değişiklikleri ayrıntılı incelenir.
- Tanısal enjeksiyonlar: Faset ekleme lokal anestezik verilerek ağrının kaynağı netleştirilir.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi süreci, hastanın ağrı düzeyi, yaşam tarzı ve eklem hasarının boyutuna göre şekillenir.
- İlaç Tedavisi
- Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar (NSAİİ) ile iltihap ve ağrı kontrol altına alınır.
- Kas gevşeticiler, kas spazmını azaltmak için kullanılabilmektedir.
- Fizik Tedavi ve Egzersizler
- Bel ve karın kaslarını güçlendiren egzersizler, eklemlere binen yükü azaltır.
- Duruş eğitimi ile omurga biyomekaniği düzeltmektedir.
- Enjeksiyon ve Girişimsel Yöntemler
- Faset eklem enjeksiyonları ile hem tanı hem de tedavi sağlar.
- Radyofrekans denervasyon yöntemiyle ağrıyı ileten sinirler bloke edilmektedir.
- Cerrahi Seçenekler
- Çok nadiren, diğer tedaviler başarısız olduğunda açık cerrahi yöntemler gündeme gelir.
Önleme ve Yaşam Tarzı Önerileri
- Doğru duruş alışkanlıkları edinmek.
- Düzenli esneme ve kuvvetlendirme egzersizleri yapmak.
- Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçınmak.
- Aşırı kilo almaktan uzak durmak.
Sonuç olarak, lomber faset eklem sendromu çoğu zaman göz ardı edilen, ancak erken teşhis ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilen bir durumdur. Bel ağrılarının kaynağını doğru anlamak, hem gereksiz tedavi süreçlerini önler hem de yaşam kalitesini belirgin şekilde artırır.
