Omurga dar kanal sendromu, tıbbi adıyla spinal stenoz. Omuriliğin geçtiği kanalın çeşitli nedenlerle daralması sonucu sinirlerin sıkışmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Özellikle ileri yaşlarda görülen bu rahatsızlık, yaşam kalitesini ciddi ölçüde etkileyebilmektedir. Omurga yapısında zamanla meydana gelen dejeneratif değişiklikler, kemik çıkıntılar, disk fıtıkları veya bağ dokusundaki kalınlaşmalar kanalın daralmasına yol açabilmektedir. Spinal stenoz, bel, boyun ve sırt bölgelerinde gelişebilmektedir. Hastalarda şiddetli ağrı, uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri sayesinde semptomların kontrol altına alınabilmektedir. Böylece hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması mümkündür.
Spinal Stenoz: Nedenleri Nelerdir?
Belirtilerin ve semptomların spinal stenoz üzerindeki etkisi
Spinal stenozun en yaygın nedeni yaşa bağlı dejeneratif değişikliklerdir. Omurlar arasındaki disklerin su içeriğini kaybetmesi, elastikiyetin azalması ve bağ dokuların kalınlaşması kanalın daralmasına zemin hazırlar. Ayrıca doğuştan gelen omurga yapısı bozuklukları da altta yatan nedenler arasındadır. Geçirilmiş omurga yaralanmaları, tümörler veya kemik çıkıntılar da daralma sürecini tetikleyebilmektedir. Bazı kişilerde ise omurga kireçlenmesi (spondiloz) ile birlikte spinal stenoz gelişmektedir.
Spinal stenozun belirtileri, daralmanın omurganın hangi bölgesinde olduğuna bağlı olarak değişir. Bel bölgesindeki daralmalar, uzun süre ayakta durma veya yürüme sonrası artan bel ve bacak ağrılarına neden olmaktadır. Boyun bölgesindeki daralmalar ise kollarda ve ellerde uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük hissi yaratmaktadır. Bazı ileri vakalarda idrar veya dışkı kontrolünde sorunlar da ortaya çıkabilmektedir ki, bu durum acil müdahale gerektirir.
Tanı Yöntemleri
Spinal stenoz tanısı, detaylı bir fizik muayene ve hastanın şikâyetlerinin değerlendirilmesiyle başlar. Ardından röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak omurga kanalının durumu net bir şekilde ortaya konur. Bazı durumlarda elektromiyografi (EMG) testi ile sinir iletim fonksiyonları da incelenmelidir.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi yaklaşımı, daralmanın şiddeti ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenmektedir. Hafif vakalarda fizik tedavi, egzersiz programları, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar semptomları hafifletebilmektedir. Daha ileri durumlarda epidural kortizon enjeksiyonları uygulanabilmektedir. Cerrahi yöntemler ise sinir sıkışıklığını ortadan kaldırmak için omurga kanalının genişletilmesini hedefler. Açık cerrahi, Mikrocerrahi ve minimal invaziv teknikler, iyileşme süresini kısaltması açısından tercih edilmektedir.
Korunma ve Yaşam Tarzı Önerileri
Spinal stenozun tamamen önlenmesi her zaman mümkün olmasa da, omurga sağlığını korumak için alınacak bazı önlemler vardır. Düzenli egzersiz, kilo kontrolü, doğru duruş alışkanlıkları ve ağır yüklerden kaçınmak omurga üzerindeki baskıyı azaltır. Ayrıca, omurga yaralanmalarını önleyici güvenlik önlemleri almak da risk faktörlerini azaltmada önemlidir.
